आजकाल अनेक लोक समाजात मंत्र, तंत्र, यंत्र आणि देवी-पीरांच्या चमत्कारिक कथांवर आधारित अंधश्रद्धा पसरवतात. विशेषतः शीतळा देवीसारख्या रोगनिवारक देवतांच्या बाबतीतही अनेक प्रकारची ढोंगबाजी व अतार्किक दावे केली जातात. काही लोक असे सांगतात की, ‘आम्ही विशिष्ट मंत्रांचा जप करून, गंडादोरे, कवच, यंत्र तयार करून देतो. यामुळे आमच्या देवी-देवतांचे किंवा पीरांचे आशीर्वाद मिळतात आणि अशा उपायांनी संकट, अपघात, रोग, मृत्यू वगैरे दूर राहतात.’
पण या प्रकारचे दावे करणाऱ्यांना अगदी साधा आणि थेट असा प्रश्न विचारणे आवश्यक आहे –
‘तुमच्याकडे का, मृत्यू टाळण्याची, परमेश्वराच्या सृष्टीच्या नियमांना बदलण्याची किंवा कर्मफळांच्या अटल न्यायापासून कोणा व्यक्तीस वाचवण्याची खरी शक्ती आहे काय?’
जर असेच असेल, तर मग अशा कथित उपायांनी कित्येक निष्पाप मुले का मृत्युमुखी पडतात? आजही रोग, दारिद्र्य, अपघात, नैराश्य यांपासून कोट्यवधी लोकांना संरक्षण का मिळत नाही? आणखी स्पष्ट म्हणजे, ज्या लोकांकडे अशी मंत्र-तंत्राची शक्ती असल्याचे ते सांगतात, त्यांच्या स्वतःच्या कुटुंबातील व्यक्तींचे रक्षण का होत नाही? त्यांच्या घरातील मुले, नातेवाईक, अपघात वा आजारांपासून का वाचू शकत नाहीत? जर हे सगळे खरे असते, तर या ढोंगी लोकांनी जगातले सगळे दुःख, रोग, मृत्यू थांबवले असते.
या प्रश्नांपुढे हे स्वयंघोषित चमत्कारी बाबा, मांत्रिक, पीर किंवा तांत्रिक गोंधळून जातात. त्यांच्या ढोंगाचा भांडाफोड होतो. कारण त्यांच्याकडे कोणतेही वस्तुनिष्ठ उत्तर नसते. त्यांना हे माहीत असते की त्यांच्या खोटेपणाचा पर्दाफाश झाला तर त्यांचे ‘धंदे’ बंद होतील, म्हणून ते चातुर्याने विषय बदलतात किंवा गप्प बसतात.
या प्रकारच्या अंधश्रद्धा, भीतीपोटी केलेली अंधानुकरणं, खोटे चमत्कार, गंडादोरे, यंत्र-तंत्र आणि मंत्रवेदांवर आधारलेली बाबती सोंगं आहेत, ज्यांचा वैज्ञानिक वा आध्यात्मिक पातळीवर कुठलाही खरा आधार नाही. केवळ लोकांच्या अज्ञानाचा फायदा घेऊन काही लोक स्वतःचे स्वार्थसिद्धीचे साधन म्हणून या गोष्टींचा प्रचार करतात.
आपल्याला हे सर्व खोटे व्यवहार, ढोंगी परंपरा, आणि फसवणूक करणारे मार्ग सोडून द्यायला हवेत. याऐवजी, खऱ्या अर्थाने धर्माचरण करणारे, विद्या, विवेक, विज्ञान आणि करुणा यांनी युक्त अशा व्यक्तींपासून प्रेरणा घ्यायला हवी.
जगात जे खरे धर्मज्ञ, तत्वज्ञ, संत, आचार्य, वैज्ञानिक, चिकित्सक, आणि विवेकी शिक्षक आहेत, जे निष्कलंक वृत्तीने समाजासाठी निःस्वार्थ सेवा करतात, समाजाला जागृती, शिक्षण, आणि विवेक देतात. त्यांच्यासारखे उपकारकर्ते बनणे हेच खरे मानवाचे कर्तव्य आहे.
हे कार्य सोडून, जे लोक जादू, जारण (इतरांवर परिणाम घालणे), मारण (कुणाला हानी पोहोचवणारे तंत्र), मोहन (मोहात पाडणे), उच्चाटन (कोणालाही दूर ठेवणे), वशीकरण (माणसाच्या इच्छेवर प्रभुत्व मिळवणे) या नावाखाली लोकांची दिशाभूल करतात ते अत्यंत दुर्दैवी, अज्ञानी, आणि पामर ठरतात.
मंत्र-तंत्र यंत्राद्वारे मृत्यू, कर्मफळ किंवा परमेश्वराच्या नियमांवर विजय मिळवता येतो ही कल्पना केवळ अंधश्रद्धेवर आधारित आहे.
खरे धर्म म्हणजे आचार, संयम, विवेक, करुणा, ज्ञान व सेवा, आणि हेच तत्त्व वेद, उपनिषद, गीता आणि संत साहित्याने सांगितले आहे.
आपल्याला समाजात शिक्षण, विज्ञान, वैदिक तत्त्वज्ञान व नैतिक मूल्यांद्वारे जागृती निर्माण करणे हेच खरे ‘उपकारक कर्म’ मानायला हवे.
